Dit is interessant hoeveel intelligente en dinamiese mense met stres- en tydsbestuur sukkel. Ons raak maklik in die rotresies vasgevang.
Ek het al baie oor die onderwerp gelees, kursusse daaroor bygewoon, en die laaste paar jaar self ook kursusse daaroor aangebied. Maar ek moet eerlik erken dat tyd- en stresbestuur steeds baie keer vir my moeilik is. Kom ek deel so eenvoudig moontlik wat vir my werk.
Prakties kom tydsbestuur op 5 stappe of aksies neer:
- Doen-lysie: Skryf jou lysie met take vir die dag of week uit – want as jy dit nie doen nie, vergeet jy dinge of anders spandeer jy te veel onnodige brein-energie om die dinge te probeer onthou. Sonder hierdie lysie is die volgende stappe ook nie moontlik nie.
- Prioritiseer: Merk op jou doen-lysie dit wat regtig belangrik (soos oefening of verhoudingstyd) is en dit wat dringend is (soos om jou verslag wat môre moet klaar wees, te voltooi). En moenie dat dit wat dringend is, heeltyd dit wat belangrik is, uitstoot nie.
- Skeduleer al die take. Begin om die sake wat jou hoogste prioriteit is, eerste te skeduleer in jou dagboek, jou selfoon of outlook se kalender. Daarna die res.
- Doen dit: Spring aan die werk en organiseer en delegeer wat jy kan. Handel dinge af volgens die beplanning. As jou dagprogram onderbreek word, herskeduleer.
- Kontroleer: Gaan die lysie na en merk af wat reeds gedoen is. Herskeduleer wat nog gedoen moet word.
Indien jy enigeen van die 5 stappe uitlaat, is die kanse redelik groot dat belangrike dinge nie gedoen sal word nie en dat frustrasie sal opbou. Ons rekenaars en ander tegnologie het wonderlike hulpmiddels en elkeen moet dit gebruik soos dit vir jou werk.
Tussen jou geboortedatum en sterfdatum is ‘n bepaalde hoeveelheid tyd. Die vraag is: wat maak jy daarmee? Aan die een kant kan ons soveel as moontlik ervaringe en suksesse daarin probeer prop. Of aan die ander kant, kan jy die lewe net laat verbygaan en dinge laat gebeur soos dit gebeur. Die inprop-benadering maak mens moeg, en met die laat-maar-gaan-benadering verloor jy kosbare geleenthede.
Ek dink daar is ‘n ander opsie. Dit help as jy vir jouself kan uitmaak wat jou visie of roeping is vir die tyd of seisoen waarin jou lewe nou is. Wat is nou die belangrike dinge in jou lewe – jou waardes, wat nou vir jou kosbaar en waardevol is? ‘n Jong mamma kan sê: om my kinders en man te dien en my deel te doen om die brood op die tafel te plaas. ‘n Oupa mag voel dis om liefde en wysheid in my kleinkinders se lewens te belê, maar ook tyd te bestee aan die opbou van my gemeente en gemeenskap. ‘n Besigheidsman met ‘n jong gesin mag sê: om my loopbaan so te bou dat ek self groei en vervulling kry en genoeg verdien om my gesin te versorg, maar ook tyd te kan hê om sinvol saam met hulle te wees.
Gewoonlik is dit nie só eenvoudig nie, want daar is gewoonlik klomp dinge wat jy probeer balanseer, soos jou geestelike groei, gesin- en familielewe, loopbaan, dienslewering, sport ens. Ek glo dit is iets wat ‘n mens op jou knieë met die Here moet uitmaak. En dan kan jy jou lewe daarvolgens inrig.
Gou ‘n paar dinge oor stres en spanning. Stres is (1) jou reaksie (2) op jou persepsie (3) van omstandighede of gebeure. Dit hoef nie jou vyand te wees nie, want ons het stres nodig om gemotiveerd te lewe. Maar as die stres te erg raak, kan jy een van drie dinge verander: (1) jou persepsie, of (2) jou reaksie, of (3) jou omstandighede. En vierdens kan jy ook jou kapasiteit om stres te hanteer, versterk deur byvoorbeeld jou gesondheid en fiksheid te verbeter, beter te eet, of gereelde uitklaatkleppe in te bou, jou verhoudinge gesond te hou, en jou interne self-gesprekke opbouend en positief te laat wees. Party van ons is hopeloos te gereeld en vir te lank in die rooi. Dit beïnvloed dan ons gesondheid en ons gevoel van geluk, maak ons soms nukkerig en angstig, en kan soms tot frustrasie, aggressie, moegheid en uitbranding lei.
Dalk het dit weer tyd geword dat baie van ons selfondersoek doen en vir onsself die volgende vrae moet afvra:
- Wat is regtig nou vir my belangrik?
- Rig ek my lewe en my tydsbestuur daarvolgens in?
- Is my tydsbestuur gesond en effektief?
- Is my stres onder beheer of moet ek iets daaraan doen?
Die Bybel sê duidelik “Maak die beste gebruik van elke geleentheid want ons lewe in ‘n goddelose tyd” (Ef 5:16). En ons Here het ook ‘n wonderlike uitnoding: “Kom na My toe, almal wat uitgeput en oorlaai is, en Ek sal julle rus gee”(Matt 11:28). Verder moedig Hy ons aan om nie onsself te veel oor die toekoms te bekommer nie, maar op Hom te vertrou want Hy sal sorg (Ps 37:5; Matt 6:25-34).
Mag jy in die Here jou rus en vrede vind, en geanker aan Hom jou tyd en stres sinvol bestuur. En as jy dit nie regkry nie, vra hulp!