Ek hoop jy is nog vol moed vir die jaar se laaste drie maande! Hoe ons daaroor dink, gaan die grootste invloed hê – want hoe ons dink, bepaal immers hoe ons voel en optree. Die jaar is nog nie verby nie en vir sommige van ons mag dit die hoogtepunt van die jaar word.
So elke nou en dan ontmoet ‘n mens geloofsreuse. Dr Louis Kroon, psigiater en uitstekende mentor en rolmodel, was so ‘n mens. Hy het ‘n suksesvolle praktyk in Durban bedryf en ‘n hoë lewenstandaard gehad, maar dit prysgegee toe hy in sy vroeg 40’s radikaal tot bekering kom. Na ‘n draai op die sendingveld, het hy in psigiatrie gaan spesialiseer omdat hy intens bewus geword het van mense se emosionele pyn. In die proses het hy egter ontdek dat mediese oplossings soos medikasie en hospitalisasie nie die oplossing is nie. Hy het toe ‘n praktiese Bybelse model van denke-vernuwing ontwikkel op voetspoor van die sielkundige Albert Ellis (google hom gerus) – die sogenaamde ABCDE van denk-verandering. Dit gaan daaroor om ou, disfunksionele, afbrekende, negatiewe gedagtes om te ruil vir opbouende, positiewe, beter gedagtes. Dus om deur God se oë en onder beheer van die Gees na dinge te probeer kyk.
Basies werk die ABCDE-model só (mens moet dit verkieslik uitskryf):
- A – Activating event / situation: skryf neer wat is dit wat jou ongelukkig, angstig, onsteld maak.
- B – Beliefs: Wat is jou onmiddelike oortuigings, gedagtes en persepsies daaroor?
- C – Consequences: Wat is die gevolge van die gedagtes op (1) jou emosies en (2) jou gedrag.
Dan moet jy eers STOP (‘n sleutelbelangrike stap) en vra: help dit my, is dit waar, reg, goed, tot eer van die Here ens? Indien nee, gaan jy oor na D en E:
- D – Dispute / Debate: Skryf nou onder leiding van die Heilige Gees die volle waarheid neer, beter gedagtes oor die situasie wat jou positief kan help.
- E – Effect: Wat is die effek van hierdie gedagtes op (1) jou emosies en (2) jou gedrag?
Dit is baie interessant hoe jou uitkyk en gedagtes oor ‘n saak die fisiese funksionering van jou brein en liggaam verander, en hoe dit jou emosies en gedrag bepaal. Hierdie proses was die basis van Louis Kroon se totale praktyk en hy het geweldige moeilike sielkundige probleme só geadresseer. Bv. A: ek verloor my werk. B: ek glo ek is nie goed genoeg nie, dit is die slegste ding wat kan gebeur. C: ek word negatief, moedeloos, depressief, onttrek my van ander en lê by die huis met die hoop dat iets sal gebeur. Dan STOP ek. D: ek verander my denke en besef hierdie is ‘n geleentheid om met my gawes nuwe dinge te ondersoek en aan te pak – ek het my werk verloor, nie my gawes en talente en roeping nie. E: Ek voel meer optimisties en hoopvol. Daarom bel ek mense, maak afsprake en vind uit wat my opsies is, doen positief wat ek kan tot ek die regte werk vind.
Dr Kroon het as 84-jarige tot die dag voor sy dood voluit gewerk en is saggies in sy slaap oorlede. As intellektuele maar tegelyk ook nederige en intens-liefdevolle mens wat sensitief en saggies met mense gewerk het, was min van ons bewus van sy impak. Na sy dood kon ons agterkom hoeveel lewens deur sy lewe beïnvloed en radikaal verander is.
Sy dood het my diep laat dink:
- Hoe wil ek onthou word? Maar ook:
- Hoe effektief bestuur ek my gedagtes en persepsies? (Want jou gedagtes en persepsies word jou waarheid en is die “wêreld” waarin jy lewe. En dit bepaal wat jy sal agterlaat.)
Ons het by die dankdiens feesgevier oor sy lewe en God gedank vir wat ons deur hom kon ontvang. En sy begrafnis was soos sy lewe, ‘n bron van inspirasie en hoop en troos. Mag elkeen van ons eendag ‘n betekenisvolle nalatenskap agterlaat… Dis my gebed vir jou!