Na ‘n tyd van worsteling met my innerlike onvergenoegdheid en gebrokenheid in my en ander Christene se verhoudinge het ek die volgende vertrekpunte of beginsels opnuut ontdek. Ek was met tye van my lewe volkome in die linkerkolom en is steeds meer daartoe geneig. Deur die Here se genade ontdek ek al meer die praktyk van die regterkolom – met heerlike gevolge . Toets jouself waar jyself staan.
DIE WêRELDSE (valse) NORMALE: VERHOUDINGE WAARIN MENSE MOET PRESTEER EN VERDIEN |
DIE BYBELSE ALTERNATIEF: VERHOUDINGE BINNE DIE KRAGVELD VAN GENADE |
1. Elke mens het in hom/haar ‘n diep innerlike goedheid en potensiaal om te kan gelukkig wees en binne ‘n huwelik, gesin of gemeente is dit ander se verantwoordelik om my te help om gelukkig te wees en ek vir hulle. | 1. Ons is almal van geboorte en van nature sondaars is en het daarom in onsself ‘n leegheid en behoeftigheid – geen mens of prestasie van my kant af of enigiets anders het die vermoë om my gelukkig of vervuld te maak nie. Ps 51:7; Rom 3:23, 7:24. |
2. Ons vertrou op afgode om ons lewens vol en gelukkkig te maak en dit kan enigiets wees soos my huweliksmaat, my kind, geld, werksambisie, my dokter of dominee, die kerk, die bekende uiterlike vorme in die land of kerk, ‘n politieke leier of my eie prestassievermoë.. | 2. God is my enigste Bron van ware lewe en lewensgeluk – ons Bevryder, Verlosser, ons “Need-meeter”, Versorger, Verdediger, die Een wat die laaste woord het oor my waardevolheid, kosbaarheid en aanvaarbaarheid. In Christus het ek die ware lewe ontvang. Joh 3:16, 7:37-38; Ps 36:10 |
3. Ek manipuleer, blameer en verkleineer ander om te kry wat ek wil hê. Of ek probeer met prestasie en ambisie my eie waarde en oukei-wees bewys. Geen geluk kom as ek dit nie vat nie. (God helps those who help themselves) As my omstandighede of my liggaam ongesond is, is ek ook ongelukkig. | 3. Daarom maak ek daagliks tyd vir bid, Bybellees en ander dissiplines van die Geestelike lewe. So drink ek en leef ek uit die Fontein van die lewe. Ek stel my oop dat God my met sy Gees, liefde en genade kan vul en het ek nie meer nodig om op my eie of ander se “geestelike petrol” te lewe nie. God en sy krag werk deur my, ook in my verhoudinge met ander. (Let go and let God) Gal 2:19-20. |
4. Ek leef vir myself, mý geluk en die mense en dinge wat vir mý belangrik is. Ek het verhoudinge met mense om hulle tot my voordeel te gebruik. My doel daarmee is dat hulle prestasies (performance) kan lewer wat my saak of naam sal bevoordeel. | 4. Ek het verhoudinge met mense (ingesluit my familie, lewensmaat en kinders) om hulle lief te hê, myself vir hulle te gee en die verhouding (mense) te geniet. My doel is onselfsugtig: die ander een se geluk en voordeel. In die proses ontvang ek so baie.1 Joh 4:7-21. |
5. Moenie vir mense wys dat jy leeg en behoeftig binnekant voel en is nie. Hulle sal op jou trap of sleg van jou dink. Gee voor dat jy altyd ‘n gelukkige en volkome mens is – al voel jy nie so nie. | 5. Dis in orde vir myself en ander om opreg te wees en te wys wat ons is, al beteken dit dat ander sal besef ek is bv. sondig, stukkend, seer of kwaad binnekant. Matt 23:1-12 |
6. Moenie wys wat jy voel en ervaar nie. Die kop is belangriker as die hart. | 6. Gevoelens en emosies is netso geldig vir ons menswees as ons denke. Ons mag maar sê hoe ons voel. Lees maar die emosies in Psalms en elders in die Skrif. |
7. Ek gebruik kop-vaardighede om myself te verdedig, aan te val en myself te handhaaf. Daarom is ek haastig om my sê te sê en as mense praat, dink ek wat om terug te sê. | 7. Ons gebruik kop-(intellektuele) vaardighede om te leer – om van mekaar te leer en meer begrip vir mekaar te kry. Daarom is ek gou om te luister en stadig om te praat. Jak 1:19 |
8. Kommunikeer wat jy bedoel indirek en onduidelik en gebruik dit om mense te manipuleer of ten alle tye ‘n goeie beeld van jouself voor te hou. Jy kan maar die waarheid so bietjie verdraai om by jou eie agendas te pas. | 8. Kommunikeer duidelik sodat die ander persoon(e) weet wat jy bedoel. Praat die waarheid sonder draaie en kinkels. Ef 4:25. |
9. Daar is ongesproke reëls en verwagtinge waarvolgens ons verhoudinge werk en ons is teleurgestel en blameer mekaar as die ander persoon dit oortree. | 9. Die verwagtinge wat ons van mekaar koester en die reëls waarvolgens die verhoudinge werk, word duidelik uitgespreek en/of bespreek. Ef 4:25. |
10. Ons sukkel om mense se andersheid te aanvaar, wys ander voortdurend op hulle foute en tekortkominge en probeer mekaar skaam of skuldig te laat voel. So verneder en breek ek die ander persoon af sodat ek self beter oor my eie foute en tekortkomings kan voel en lyk, of dat ek die ander persoon tot beter gedrag kan manipuleer. | 10. Ons waardeer mekaar en bevestig mekaar se positiewe eienskappe gedrag. Ons maak ruimte vir mekaar en aanvaar mekaar se andersheid en uniekheid. So bou ons mekaar en ons verhoudinge. Ef 4:29; Fil 2:3-4. |
11. Ek het ‘n onversadigbare drang om ander en verhoudinge te beheer. Ek probeer mag en gesag oor ander te kry op direkte en indirekte maniere. | 11. Ek is bereid om die minste te wees en myself aan die ander persoon se beter kennis of gesag te onderwerp. Ef 5:21. |
12. As die ander persoon teenoor my fouteer, reageer ek met foutvindery en blammering. Waar ek kan, stel ek openlik of indirek vergelding- en strafmaatreëls in – wie nie wil hoor nie, moet voel (hoe hulle terugkry). Vergewe sal ek miskien nog, maar vergeet nooit nie | 12. Ons aanvaar in ons verhoudinge verantwoordelikheid en aanspreekliheid vir ons eie gedrag. Met liefdevolle voorbidding, vermaning, tug en dissipline probeer ons mekaar in nederigheid reghelp. Ons is geduldig met mekaar en is bereid om mekaar te vergewe. Gal 6:1-5; Jak 5:19-20; Matt18:15-17. |
13. Wanneer ek gekritiseer word, voel ek onveilig en aangeval. Dan gaan ek dikwels oor tot selfregverdiging. En ek is gou om die blaam op die ander persoon of iets anders te plaas. Of anders val ek in ‘n gat van selfbejammering, selfverwyt en depressie. | 13. Wanneer ek gekritiseer word, probeer ek eerlik wees oor my sonde en gebreke. Ek vra vergifnis en stel my gedrag nog meer onder beheer van die Heilige Gees. Kritiek is ‘n groei-geleentheid en verander niks aan my posisie as vrygespreekte kind van God nie. |
14. Wanneer ek onregverdig gekritiseer of behandel word, wil ek terug kritiseer en kom met teenaanvalle en selfregverdiging. Ek voel, ek kan nie bekostig om te verloor nie. Of ek val in ‘n gat van selfbejammering, | 14. Wanneer ek onregverdig gekritiseer word, probeer ek die persoon se behoefte of seer hoor. Ek luister en leer meer van hom/haar. Ek neem my toevlug tot die Here wat my in liefde so baie vergewe het. Dan vergewe en vergeet ek van die onreg (Ps 37:1-8). |